Başarısız kanal tedavisi belirtilerinden bahsetmeden önce şunları bilmemiz önemlidir. Kanal tedavisi yapılmış dişlerde bazen başarısız sonuçlar ve enfeksiyon belirtileri meydana gelebilmektedir. Bu durumda enfeksiyon tedavi edilmez ise bu enfeksiyon ilerlemeye devam eder. Ağız sağlığını tehdit ederek diğer dişlere yayılabilir ya da vücudun diğer bölgelerinde hastalığa sebep olabilir. Bu durumda başarısız kanal tedavisi belirtileri nelerdir?

Başarısız olan kanal tedavisi , her zaman tedavinin hatalı veya yanlış yapıldığını göstermez. Kök kanal sistemi çok kompleks bir anatomiye sahiptir. Üç boyutlu kök kanal sisteminin karmaşık yapısındaki yan dallar, anastomozlar, pulpa taşları, kanalların darlığı, rezorbsiyonlar (kökte erimeler), çatlaklar, kırıklar gibi nedenlerle enfeksiyon tekrarlayabilmektedir. Başarısız kanal tedavisi belirtilerinden bir veya birkaçı bir arada görülebilir. Ya da sadece bir belirti bile bazen kanal tedavisinin başarısız olduğunu söylemeye yetebilmektedir. Bu yazımızda en sık görülen belirtileri açıklamaya çalıştık.

Başarısız kanal tedavisi belirtileri nelerdir?

1- Basınca Karşı Duyarlılık

Başarılı  tedavi edilen bir dişte, tedavi tamamlandıktan bir kaç hafta sonra  ağrı ve duyarlılık kalmamalıdır. Başarısız olmuş tedavilerde ise hissedilen bu rahatsızlık, hafif hassasiyetten şiddetli ağrıya kadar değişebilir. Isırırken, ağzı kapatırken, dişlere dokunurken (perküsyona duyarlılık) ya da basma, dokunma gibi kuvvetleri yandan dişe yönlendirirken duyarlılık hissedilebilir. Genel olarak bu duyarlılık, dişin kökünü çevreleyen dokulardaki iltihap belirtisidir. Çoğu kanal tedavisi başarısızlığı vakası, enfeksiyonun dişin içinde yeniden yerleştiği bir durumu içerir. İlgili mikroorganizmalar genel olarak bakteridir, ancak bazı durumlarda mantarlar da kök kanal sisteminden izole edilebilmektedir. Dişten sızan bu mikroorganizmalar kökü çevreleyen dokularda bir iltihaplanma reaksiyonunu tetikler.

Ancak basınca duyarlı dişlerde çatlak varlığı da bir endodontist tarafından detaylı değerlendirilmesi gereken bir durumdur. Maalesef bu gibi durumlarda dişi ağızda tutabilme şansı çok azalmaktadır.

2- Şişlik

Şişlik oluşumu, enfeksiyon neticesinde ortaya çıkan ve başarısız kanal tedavisinin en güçlü belirtilerinden birisidir. Şişlik, sadece dişe bitişik dokularla sınırlı olabildiği gibi, geniş olabilir ve hastanın yüzüne, hatta boynuna kadar uzanabilir. Yüzdeki şişlik çok önemli bir durumdur ve dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir. Dişten kaynaklı şişliklerin tedavisi ilgili dişe yapılacak müdahale ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir, ancak şişlik dişten kaynaklanmıyor ise mutlaka ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir.Başarısız kanal tedavisinin neden olduğu şişlik, yapılan muayene sonucu kanal yenilenmesi ile tedavi edilebilir. Sadece antibiyotik kullanılarak şişlik geçirilip ilgili dişe tedavi yapılmaz ise bir müddet sonra aynı problem tekrar yaşanacaktır.

3- Sıcağa ya da Soğuğa Karşı Hassasiyet

Bu semptom, başarısız kanal tedavisi belirtileri arasındaki ağrı ve şişme kadar karakteristik değildir. Dişin önceki tedavisinde sinir dokusu çıkarıldığı için sıcak veya soğuğa yanıt beklenemez. Ancak bir ya da daha fazla diş kökü kanalının gözden kaçırıldığı ve bu nedenle tedavi edilmediği durumlarda, bu tür bir duyarlılık mümkün olabilir. Isı değişimleri dişte keskin ve ani bir ağrıya neden olabilir.

4- Geçmeyen Ağrı 

Bilimsel kurallara uygun yapılan bir kanal tedavisinde ağrı, normalde sadece birkaç gün sürer ve ardından kaybolur. Bununla birlikte bakterilerin kanala tekrar girmesi durumunda ya da başarısız kanal tedavisinde, enfekte olan dişte muhtemelen şiddetli ağrı ortaya çıkar. Eğer kanal tedavili dişiniz çok şiddetli ağrı yapıyorsa mutlaka diş hekiminize danışmalısınız.

Kanal tedavisi neden başarısız olur?

Kanal tedavisinin temel prensibi kök kanal sistemindeki tüm mikroorganizmaların tamamen yok edilebilmesi üzerine kuruludur. Yapılan tüm çalışmalar, geliştirilen tüm cihazlar kök kanal sistemindeki mikroorganizmaların eliminasyonu için çaba sarf etmektedir.

Kanal içerisinde bakteri varlığında uzunca bir süre herhangi bir belirti vermeden ilgili diş içerisinde bakteriler çoğalabilir. Herhangi bir zamanda alevlenme denilen ağrının eşlik ettiği şişlik ile kendini gösterebilir. Tedavinin yenilenmesi gerekliliği hekiminiz tarafından teşhis edildikten sonra ihmal edilmeden tedaviye başlanılmalıdır. Kanal tedavisi yapılan dişlerle ilgili bir şeylerin yanlış olduğu fark edilirse derhal endodontiste başvurmak gerekir. Böylece durumun aciliyeti belirlenir ve buna göre planlama rahatlıkla yapılabilir.

Kanal tedavisi başarısız olursa ne yapılabilir?

Başarısız kanal tedavisinde etkilenen dişler için bir dizi seçenek vardır. Bunlar:

• Yeni Kanal Tedavisi. Yeniden kanal tedavisi seçeneği en yaygın seçenektir ve en yüksek başarı oranına sahiptir. Bu tedavi yöntemi, önceki kanal dolgusunun çıkarılmasını, kanalın dezenfekte edilmesini, ve yeniden mikroorganizma girişini engelleyecek şekilde kanalın doldurulmasını içerir.
• Apikal Rezeksiyon veya Kök Ucu Rezeksiyonu.  Bu yöntem, çoğunlukla normal kanal tedavisi yenilenme prosedürlerine rağmen başarı elde edilemezse veya edilemeyecekse uygulanmaktadır. İşlem, kök ucu hizasına diş etinde açılan küçük bir pencere ile ulaşılmasını ve enfekte dokunun kök ucu ile birlikte çıkarılmasını içerir.
• Dişin çekilmesi: Diş çekimi de bir tedavi seçeneğidir. Yapılabilecek tüm bilimsel işlemler uygulanıp sonuç elde edilemediği durumlarda diş çekimi zaruret olabilmektedir.  Çekilen diş boşluğuna hemen aynı seansta bir implant yapılabilir. Gerekli hallerde uygun bekleme süresi sonunda da implant tedavisi yapılabilir.

Umarız başarısız kanal tedavisi belirtileri  semptomların hiç birisini hiç bir zaman yaşamazsınız.